Vrijdag 6 juli (bron: HealthDay News)

Hawkeye was de hond van Jon Tumilson en speelde een belangrijke rol in zijn leven. Wat bleek, Tumilson speelde ook een belangrijke rol in het leven van Hawkeye.

Nadat de Navy SEAL (marinier in het “Naval Special Warfare”-programma van Amerika) vorige zomer omkwam in Afghanistan, woonden ruim duizend vrienden en familieleden zijn begrafenis bij in Rockford, Iowa (USA). Zo ook zijn “zoon” Hawkeye, een zwarte labrador retriever die met een diepe zucht plaatsnam voor de, met een vlag gedrapeerde, doodkist van Tumilson. En daar bleef hij de gehele dienst liggen.

De reactie van Hawkeye op het overlijden van zijn baasje zorgde voor veel  opschudding, zowel online als in de media. Maar, volgens huisdierenexperts, is het niet ongewoon dat sommige honden rouwen om het verlies van een geliefd persoon of huisdiergenoot.

Net als bij ons mensen is rouw ook bij honden een van de basis emoties, verklaarde Dr. Sophia Yin, dierenarts uit San Francisco (USA) en bedreven op het gebied van dierengedrag. Honden ervaren ook angst, vreugde, verdriet, woede, zowel als bezitterigheid.

Honden in rouw vertonen vaak vergelijkbare gedragingen als wanneer zij langere tijd gescheiden zijn van de persoon waarmee zij een band hebben opgebouwd, geeft Dr. Yin aan. Depressie is hiervan de meest voorkomende. Honden slapen dan vaak meer, bewegen zich langzamer, eten minder en spelen niet zoveel meer.

De oorsprong van deze sterke band tussen mens en dier is ruim 15.000 jaar geleden te vinden, toen de vroegere mens en de voorouderen van onze huidige honden samen de aarde bewoonden.

Na duizenden jaren vriendschap zijn er vandaag de dag veel overeenkomsten tussen mens en hond. Niet alleen in het begrip van elkanders gebaren en lichaamstaal maar ook emotioneel gezien, verklaart Barbara King, professor in antropologie aan het William &amp College ; Mary in Williamsburg, VA (USA).

Het is niet alleen de logica van de evolutie of het lezen van peer-reviewed wetenschappelijke literatuur (literatuur getoetst door vakgenoten), waardoor King overtuigd is dat honden zowel als katten intensief rouwen. Interviews met scherpzinnige huisdiereigenaren voor haar volgende boek How Animals Grieve en haar opmerkzaamheid leidden ook tot deze conclusie.

Casus: een ietwat wazige video op YouTube laat zien hoe een onverzorgde terriër een drukke snelweg in Chili op rent om een andere hond te redden die zojuist door een auto geraakt is. Terwijl de auto’s langs de terriër razen slaat hij instinctief zijn poten om de gewonde hond heen en sleept hem naar de kant van de weg.

“Dit soort voorbeelden laten weer eens zien dat honden intelligente en gevoelige dieren zijn en dat is een voorwaarde voor het ervaren van rouw”, geeft zij aan.

Eigenaren van meerdere huisdieren, die een aantal jaar samen wonen, gaven tijdens onderzoek door King aan dat bij het overlijden van de ene hond de overgebleven hond depressief wordt. Sceptici zullen hiervoor de verklaring geven dat verandering in de dagelijkse routine van de overgebleven hond oorzaak hiervan is, of wellicht wordt de hond beïnvloedt door het verdriet van de eigenaar. Daar denkt King echter anders over.

“De overgebleven hond speurt het huis af op zoek naar zijn verloren maatje — onderzoekt de favoriete plekjes en andere plekken waar ze samen kwamen. Dit zijn zeer gerichte signalen waaruit af te leiden is dat de hond zijn maatje mist” verklaart ze.

Onderzoekers van de Emory University in Atlanta (USA) voeren hersenscans uit op honden door middel van functionele MRI (fMRI), in een poging de gedachtegang van honden te achterhalen.

Gregory Berns, directeur van het Emory Center for Neuropolicy en hoofdonderzoeker van het project, hoopt dat hun werk licht zal schijnen op de geheimen omtrent de relatie tussen mens en hond, vanuit de hond gezien.

Zelfs met de meest hightech apparatuur zal het nog lastig zijn om te achterhalen of hondachtigen rouw ervaren, omdat hij gelooft dat het onbekend is hoe rouw er in de menselijke hersenen uitziet. Mocht dat wel bekend zijn, geeft Berns aan, dan konden onderzoekers naar deze emotie zoeken in de hersenen van honden terwijl zij foto’s of video’s van de overledene te zien krijgen.

“Het zou werkelijk fascinerend zijn om hierachter te komen” zegt Berns, die doorgaans de fMRI techniek toepast om onderzoek te doen naar de menselijke hersenen. “Als ik mag gissen dan zou ik zeggen dat sommige honden rouwen en sommige ook niet, net zoals bij mensen.”

King denk daar net zo over. Honden hebben ieder weer een individuele persoonlijkheid en reageren allemaal weer anders, zelfs in overeenkomstige situaties, geeft ze aan. Of een hond rouwt is afhankelijk van een dynamische mix van levenservaring, opvoeding en het karakter van baasje(s) en huisdiergenoot, voegt ze toe.